Mijn schoonmaakster noemt zichzelf interieurverzorgster. Mijn schoonzus noemt haar werkster. Het bureau waar we haar vonden noemt haar de hulp.
Ze zegt dat ze het leuk vindt, schoonmaken. Ze vertelt dat haar handen gaan jeuken als iets vies is. Leuk is een boek lezen in de zon met een grote kop koffie. Het wegpoetsen van de onrust die je voelt bij het zien van stof is niet leuk; hooguit een prettige opluchting.
Ik hou ook niet van stof. Gelukkig kan ik het meestal goed negeren. De snelheid waarmee nieuwe stof zich na het schoonmaken in je vloerkleed, op je boeken en onder je kasten vleit is onbevattelijk. Het maakt stoffen tot het meest extreme voorbeeld van het perpetuum mobile van het huishouden.
Ik lees een oud artikel van Trouw over stof. Ik ben erop gekomen omdat ik me afvroeg wat het nou eigenlijk was en waarom het altijd binnen ligt, maar niet buiten. Stof, zo meldt het artikel uit 2008, zijn flintertjes uit elkaar gevallen materie. En dat kan van alles zijn. Je eigen huidschilfers en haren bijvoorbeeld, maar ook eten, boeken, planten. Alles valt langzaam, heel langzaam uit elkaar.
En ik heb me vergist, want ook buiten valt stof, het ziet er alleen anders uit. Het is stof van zout uit de zee, van zand uit de woestijnen, stuifmeel, schimmels, verkeersroet. Buitenstof hoef je niet weg te poetsen: dat waait wel weer over. De tuin van je buren in, de straat op, terug naar zee. Een heel klein beetje van al dat buitenstof is stof van asteroïden en kometen; ruimtestof. Heel, heel langzaam valt ook de ruimte uit elkaar.
Hoe meer ik erover lees, hoe meer waardering ik krijg voor al dat stof. Het is geen vieze troep, het wás ooit iets. Het zijn heel kleine stukjes wereld. Ooit maakte het deel uit van iets groters, zoals mijn huis deel uitmaakt van mijn straat en zoals de wereld deel uitmaakt van het heelal.
Tijdens het schoonmaken verplaats je het stof naar de emmer met sop, naar het riool, naar de zee, zodat het, inderdaad, weer bij je terug kan komen.
Mijn interieurverzorgster wast een stukje ruimte van het raam. Haar handen jeuken.
